Көксарайдың Кендебай-Геннадийі

Техниканың тілін жетік меңгерген болгар жігіті қазақ әндерін шырқағанда жұрт сүйсінеді. Аккордеонын алып, ауылдастарының тойында асабалық еткен оның қазақшасы қайран қалдырады. Сөзге шешен, қазақ тілінің білгірі, болгар этносының өкілі Геннадий Стоматов өзін Шәмшінің інісі санайды. Оның өзіндік себептері де жоқ емес.

Деректерге жүгінсек, 1936-1951 жылдар аралығында сталиндік қуғын-сүргінге ұлттық нышанына байланыс­ты 3 600 000 адам іліккен екен. Барлығы 17 ұлттың өкілдері де­портацияға ұшырады. Сто­матовтар отбасы солардың бірі. Отырар ауданына 1939 жылы Молдавиядан күштеп көші­рілген отбасының отаға­сы Виктор Стоматов колхозда дүкенші, жұмысшы болып істеген. Ал оның ұлы Геннадий сегізжылдықты бітірісімен меха­низаторлықты меңгеріп, ауылда қалуды ұйғарған. Зей­нет­керлікке шыққанша ұжымшарда трактор, комбайн жүргізіп, ауданның дамуына өз үлесін қосқан. Ал аккордеонмен өзін сүйемелдеп ән шырқау бала күннен бергі хоббиі. Қазақша мақал-мәтел­дің майын тамыза айтар шешен асаба ретінде дараланған дары­н ие­сі негізінен Шәмші Қал­даяқов­тың әндерін орындайды. Бай­қауларға да қатысқан. «Қа­зақ елінде дүниеге келген ұлты басқа адамның қазақ тілін жетік меңгергеніне таңқалмау керек, өйткені ол заңдылық. Ауыл­да туып-өстім, достарым, жол­дас­тарымның бәрі қазақ. Әке­міз сонау 1939 жылы көшіп кел­ген кездегі қиындықтарды ай­тып отыратын. Қазақ халқы­ның бауырмалдығын, қонақ­жайлығын, мейірімін біз де сезіп, көріп өстік. Өзгесің деп шеттеткен, қырын қараған емес. Ын­тымағы жарасқан, бірлігі бекем елде барлық қуаныш пен қиын­дықты бірге бөлісіп, біз де бір әулетке айналдық. Еліміздегі ын­ты­мақ, бірлік, қарқынды даму Ел­басы Нұрсұлтан Назарбаев­тың және оның сарабдал саясатын ұтым­ды жалғастырып келе жат­қан Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың саясатының нәтиже­сі екені анық. Жеңгең бола ма, әлде апа дерсің жұбайым Вера екеуміз 2 ұл, 4 қыз тәрбиелеп, немере сүйіп отырмыз. Құда­ларымыздың бірі – қазақ, енді бірі – татар, татумыз. Қазақтың бір­туар ұлы Шәмшіні аға тұта­мын. Кісілігі, азаматтығы жо­ғары оны пір тұтамын, ән­дерін ерекше ұнатамын. Аға­мызбен талай кездесіп, дастар­қандас бол­ғанбыз. Екеуміз бір өңірдің тума­сымыз ғой. Мен де осы Отырар ауданы Көк­сарай ауылында дү­ниеге кел­ген­мін. Жас кезімізде талай той­ды бас­қарғанбыз, сонда көбі­не Шәм­шінің әндерін шыр­­қай­мын. Иә, 1997 жылы Жам­­был­­да өткен Шәмші әндері­­н­ің бай­­қауында жүлделі үшін­ші орын­­ды иелендім. Әлі де аккор­деонымды алып, шақыр­ған жер­­лерде Шәмші әндерін шыр­қап­ жүрмін», дейді бізбен әң­гі­месінде Геннадий Викторұлы.

Ал Геннадий Стоматовтың жұбайы Вераны Көксарай жұртшылығы кіндік шешеміз деп ерекше сыйлайды. 1 мамыр – Қазақстан халқының бірлігі күні поляк қызы Вера апамыз үшін айрықша мереке. Елдегі бірліктің, ынтымақты тірліктің арқасында өсіп-өнген жұртты бұл күн мерекелі көңіл күймен тағы бір бас қосып, өткенді еске алып, ертеңге ой жүгіртуге мүмкіндік береді. Вера Пустовалова өзі тұратын шалғайдағы қазақ ауылына шарапаты тиген дәрігер. Поляк қызы акушер-дәрігер ретінде Көксарай ауылында дүниеге келген талай қазақ баласына 1970 жылдан бері кіндік шеше атанып жүр. Балаларының, тіпті немерелерінің де Верадай көпшіл, мейірімді болғанын қалап кіндігін кестіргендер көп. Отырар ауданы Көксарай ауылында тұратын ол, ұзақ жылдар бойы «Қаракөл», «Шеңгелді» сынды елді мекендерде акушер-дәрігер болып жұмыс істеді. Аудан орталығынан шалғайда орналасқан талай ананы босандырып талай отбасын қуанышқа бөледі. Ауылдастары Вераны көшеде көре қалса құшағына алып, үйіне шақырып құрметтеп төрге шығарады. Сырдың жағасында тұратын Стоматов отбасы осындағы қазақтармен біте қайнасып, құда-құдандалы болып кеткен. Қазақы дәстүрді берік сақтаған берекелі отбасы. Вера апамыз да үзеңгілес дос-жарандарының бәрі ауыл қазақтары екенін айтады. «Қазақ халқының қонақжайлығын құрметтеймін. Әсіресе, бір-біріне деген бауырмалдық, қол ұшын созып көмектесетін «Асар» деген қайырымы мол сауапты істің сақталуын, үзілмеуін қалаймын. Біздерді бауырындай көрген қазақ халқына алғысымыз шек­сіз», дейді Вера Пустовалова. Бүгінде Геннадий мен Вера бейнеттің зейнетін көріп отыр­ған жаны жайсаң, қазақтың тілін, салт-дәстүрін құрметтеп, ауылдастарының қуанышына ортақтасып жүрген өнерлі де, өрелі жандар.

  https://egemen.kz/article/273268-koksaraydynh-kendebay-gennadiyi